ซำบายดี Banhae : ประวัติบ้านแห่ ตำบลชุมแพ อำเภอชุมแพ จังหวัดขอนแก่น

(ฝายกั้นลำน้ำเชิญ)

บ้านแห่นี้ตั้งขึ้นใกล้เคียงกับหมู่บ้านชุมแพ ชื่อตามลำห้วยหรือน้ำกุดแห่ เดิมอพยพมาจาก ตำบลบ้านโนนตากกลอย ฟากเซิน ประมาณ 310 ปี มาตั้งอยู่โนน

กุดแห่ พื้นลำห้วยเป็นหินแห่ โนนที่ตั้งบ้านพื้นก็เป็นหินแห่ ขุดหลุมเสาเรือนขุดยากที่สุด เพราะพื้นเป็นหินไปตลอด จึงได้ประชุมเรียกชื่อบ้านนี้ว่า(บ้านแห่) บ้านแห่-ชุมแพ เพราะชื่อพ้องกัน เป็นบ้านพี่บ้านน้อง สมัยก่อนโน้นเป็นป่าดงพงไพร เดินทางไปมาหาสู่กันยากลำบาก ไปมาคนหนึ่งคนเดียวไม่ได้ ต้องไปมีหมู่มีพวกอย่างน้อย 2 คนขึ้นไป เพราะระหว่างทางมีสัตว์ป่านานาชนิด ช้าง เสือ ควายป่า วัวป่า กวาง อง มั่ง อีเก้ง หมูป่า ฯลฯ การเดินทางไปมาหาสู่กันกับบ้านชุมแพ ใช้เวลาคราวกินข้าวงาย จึงจะถึงกัน การเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมง คนที่มาตั้งบ้านแห่คนเริ่มแรกที่สุดคือ 1. พรานบุรมภ์ 2.จ่าชาลี 3.หลวงจันทร์ พากันมาตั้งบ้านแห่ทีแรก อยู่ต่อมาหลายปีได้พากันตั้งวัดที่ตะวันออกโรงเรียนเวลานี้ อยู่ต่อมานายพรานบุรมภ์ เดินดั้นดอนบุกป่าพงไพรไปล่าเนื้อไปพบเครือหันใหญ่ตามพระธาตุอยู่ที่วัดเวลานี้ สังเกตดูเป็นพระธาตุที่สวยงามและเป็นหน้าศักดิ์สิทธิ์จึงได้พร้อมด้วยชาวบ้านประชุมลงความเห็นพร้อมกันย้ายวัดมาตั้งที่วัดเดี๋ยวนี้ เรียกว่าวัดธาตุบ้านแห่มาถึงทุกวันนี้ อาศัยน้ำกินและน้ำใช้สอยจากกุดแห่

การตั้งผู้ใหญ่บ้าน เดิมหมู่บ้านนี้แยกเป็น 2 หมู่บ้านคราวเมื่อประมาณปี 2470 หมู่บ้านหนึ่งถูกยุบรวมเป็นหมู่บ้านเดียวกัน

ลำดับผู้ใหญ่บ้าน

1.ปลัดวุฒิ น้อยดี

2.นายจันทร์ น้อยดี

3.นายไชย

4.นายวัน ขันธ์ลุน

5.นายเที่ยง น้อยดี

6.นายแดง ขันลุน

7.นายกา ทาขุลี

8.นายขาน ผ่อนดี

(ผอ. อยู่ ทาขุลี)

การตั้งโรงเรียน เดิมตั้งโรงเรียนอยู่ที่วัดก่อนประมาณปี พ.ศ. 2460 นายสี นายพัน เป็นครูสอน ชาวหมู่บ้านช่วยกันออกเงินให้ค่าครูสอนคนละ 20 สตางค์ ต่อหนึ่งเดือน ผู้ที่มีลูกเข้าโรงเรียนเมื่อประมาณปี 2467-2468 ครูลา ชนะภูมิไชย มาสอนเป็นครูใหญ่ และครูเต้า เพชรผล เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2478 นายสาย จอมศรีมาเป็นครูใหญ่ พร้อมผู้ใหญ่เที่ยง น้อยดี และชาวหมู่บ้านจะสร้างโรงเรียนบ้านทิศเหนือหมู่บ้าน ข้างฝายน้ำห้วยตับเต่า ต่อมาประมาณ 5 ปี เห็นว่าเด็กนักเรียนชอบลงเล่นน้ำกินทำให้น้ำสกปรก เมื่อปี พ.ศ. 2483 ชาวบ้านประชุมพร้อมกันย้ายโรงเรียนไปอยู่ทางทิศใต้หมู่บ้านคราวย้ายโรงเรียนไปอยู่ทิศใต้หมู่บ้าน นายใจ จิตศรไชย มาเป็นครูใหญ่คนแรก